Er mwyn mynd i’r afael ag effaith tlodi plant, mae BBC Plant mewn Angen, ynghyd â Chronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol, Sefydliad Hunter, Sefydliad Pears a Sefydliad City Bridge, yn buddsoddi £15m mewn deg ardal i rymuso’r cymunedau lleol hynny i gael gafael ar y gefnogaeth sydd ei hangen arnynt i wneud gwahaniaeth, ac adeiladu ar y gefnogaeth honno.

Yn y DU, tlodi plant yw un o’r heriau cymdeithasol mwyaf enbyd a pharhaus o hyd. Yn ôl y ffigurau diweddaraf, mae dros 4 miliwn o blant yn y DU yn byw mewn tlodi – mae hynny bron yn un plentyn o bob tri. Mae mynd i’r afael â’r mater hwn yn hanfodol yn foesol ac i lesiant tymor hir plant. Mae cydnabyddiaeth gynyddol mai datblygu atebion cynaliadwy, systemig a dull gweithredu sy’n seiliedig ar leoedd yw’r ffordd o gael effaith yn y maes hwn.

Mae gan bob mudiad partner sy’n ffurfio Cymunedau er mwyn Plant hanes hir o gefnogi elusennau sydd wrth galon eu cymunedau. O’r gwaith hwn, gwyddom nad yw canolbwyntio ar gymorth brys ac adweithiol yn unig yn ddigon i fynd i’r afael â thlodi plant yn effeithiol. Gwyddom fod angen i ni helpu cymunedau i nodi eu problemau unigryw, a’u helpu i ddatblygu atebion lleol.

Mae mynd i’r afael â thlodi plant yn her gymhleth na all un sefydliad neu sector ei datrys ar ei ben ei hun. Mae’n gofyn am ymdrech gydlynol ar draws y llywodraeth, cymunedau ac, yn hollbwysig, cyllidwyr.

Mae’n hanfodol bod cyllidwyr yn cydweithio er mwyn sicrhau newid systemig sy’n para a sicrhau bod adnoddau’n cael eu dyrannu a’u defnyddio yn y ffordd fwyaf effeithiol bosibl.

Drwy ddod at ein gilydd fel cyllidwyr a chyfuno ein hasedau a’n gwybodaeth, gallwn greu llawer mwy o effaith drwy ganiatáu ar gyfer rhaglenni mwy uchelgeisiol ar raddfa fawr na fydd cyllidwyr unigol o bosibl yn gallu eu cefnogi ar eu pen eu hunain. Mae cyllid cydweithredol hefyd yn caniatáu dulliau seiliedig ar leoedd sydd wedi’u teilwra i gyd-destunau lleol, gan sicrhau bod cyllid yn strategol a bod teuluoedd yn gallu cael gafael ar gymorth wedi’i dargedu. Mae hyn yn golygu nad oes yn rhaid iddynt lywio drwy system ddarniog o brosiectau tymor byr, digyswllt sy’n cael effaith gyfyngedig.

Mae gweithio ar sail lleoedd yn dod ag awdurdodau lleol, ysgolion, gwasanaethau iechyd, sefydliadau gwirfoddol a thrigolion at ei gilydd i greu atebion ar y cyd sy’n seiliedig ar wybodaeth a chysylltiadau lleol. Mae’n ddull sy’n ymateb i anghenion penodol cymunedau unigol ac mae’n eu grymuso i gymryd perchnogaeth dros yr atebion, gan wneud ymyriadau’n fwy cynaliadwy ac effeithiol.

Yn aml, y rheini sydd agosaf at y broblem sy’n ei deall orau. Mae gan drigolion lleol, gweithwyr rheng flaen ac arweinwyr cymunedol wybodaeth a phrofiad uniongyrchol o’r heriau penodol y mae eu cymunedau eu hunain yn eu hwynebu, megis tai, cyflogaeth, bylchau mewn addysg a gwasanaethau iechyd. Drwy gynnwys y gymuned, rydym yn dymuno dylanwadu ar y gwaith o ddylunio a darparu atebion, ac mae ymyriadau’n dod yn fwy perthnasol, dibynadwy ac ymatebol. Mae grymuso hefyd yn meithrin gallu a chydnerthedd lleol, gan alluogi cymunedau i wneud newidiadau yn y tymor hir yn hytrach na dibynnu’n llwyr ar gymorth allanol.

Pan fydd pobl yn teimlo perchnogaeth dros y penderfyniadau sy’n effeithio ar eu bywydau, maen nhw’n fwy tebygol o ymgysylltu, cydweithio a chynnal momentwm. Yn y pen draw, mae mynd i’r afael â thlodi plant yn gofyn am bolisi o’r brig i lawr, yn ogystal ag arweinyddiaeth ar lawr gwlad a chamau gweithredu dan arweiniad y gymuned sydd wedi’u gwreiddio mewn profiad uniongyrchol.